Freddie Mercury i Stone Town Zanzibar

Freddie Mercury i Stone Town Zanzibar… Po zobaczeniu filmu Bohemian Rhapsody te słowa zostają gdzieś z tyłu głowy. Jak to? Freddie Mercury urodził się na Zanzibarze? Kim byli jego rodzice? Przecież to wszystko się kupy nie trzyma. Historia rodzinna Freddiego Mercurego mocno splata się z historią Zanzibaru, a w szczególności ze Stone Town, czyli starej stolicy wyspy, a dzisiaj starówki miasta Zanzibar.

Freddie Mercury i jego rodzina

5 września 1946 roku przyszedł na świat Farrokh Bulsara powszechnie znany jako Freddie Mercury, lider zespołu Queen. Farrokh urodził się w Stone Town na Zanzibarze. Jego rodzice byli Parsami, którzy z Indii przyjechali do pracy w Sułtanacie Zanzibaru. On sam również był wyznawcą zaratusztrianizmu jak jego rodzice. W ówczesnym czasie Sułtanat Zanzibaru był pod protektoratem Wielkiej Brytanii, dlatego ojciec Farrokha otrzymał pracę w Brytyjskim Urzędzie Kolonialnym. Wszystko fajnie, ale sułtanaty to są w Azji a nie w Afryce. By to zrozumieć trzeba zacząć historię Zanzibaru od początku.
Nasz przewodnik po Stone Town

Nasz przewodnik po Stone Town

Zwiedzanie Stone Town zaczynamy z przewodnikiem, którego polecił nam Meki, nasz super taksówkarz. Przewodnik ma wielką wiedzę, którą chce nam przekazać, skupiając się niejednokrotnie na szczegółach, których sami byśmy nie wyłapali. Mówi świetnie po angielsku, wolno i wyraźnie, byśmy wszystko dobrze zrozumieli. Fakt, kilka rzeczy niewygodnych dyskretnie pominął.

Zaczynamy zwiedzanie Stone Town

Zaczynamy zwiedzanie Stone Town

Portugalczycy podbijają Zanzibar

W XV wieku Portugalczycy zaczynają potężny podbój kolonialny. Panoszą się wszędzie, starając się zapanować nad wieloma terenami. Mniej więcej w tym samym czasie atakują Zanzibar i Sułtanat Omanu. Z Zanzibarem problemów nie mieli, ponieważ zamieszkiwany był przez plemiona Suahili. W Omanie walki trwały przez ponad wiek. W końcu Omańczycy pogonili Portugalczyków, ale poszli dalej za ciosem i wywalili ich również z Zanzibaru.

Freddie Mercury i Stone Town Zanzibar fort

Freddie Mercury i Stone Town Zanzibar fort

Gdy Omańczycy zdobywali Zanzibar w XVII wieku, zastali tam rozpoczętą budowę fortu. Szybko dokończyli inwestycję, która tym razem miała ich bronić przed Portugalczykami. Pierwotnie w forcie stacjonowała załoga arabska.  W połowie XIX wieku było tu więzienie, w którym wykonywano wyroki śmierci. W czasach Freddiego fort przebudowano tworząc na jednym z dziedzińców kort tenisowy dla kobiet z Wielkiej Brytanii.

Baszta fortu

Baszta fortu

Dzisiaj w forcie jest mnóstwo sklepików z pamiątkami. Panie mogą zrobić sobie warkoczyki lub tatuaż z henny a panowie wypić piwo w barze. Można również podziwiać lokalnych artystów malarzy podczas pracy i kupować ich obrazy. W 1990 roku powstał na jednym z dziedzińców fortu amfiteatr. Odbywają się na nim koncerty oraz pokazy filmów w ramach Zanzibarskiego Festiwalu Filmowego.

Amfiteatr w forcie

Amfiteatr w forcie

Złoty wiek Zanzibaru

Po umocnieniu się w forcie Omańczycy zaczęli mocno inwestować w pałace. Sułtanowi tak się spodobał Zanzibar, że w 1832 roku przeniósł stolicę sułtanatu z Muscatu do Zanzibaru. Po śmierci sułtana jego dwóch synów zaczęło toczyć walkę o władzę. W efekcie jeden wrócił do Omanu przenosząc stolicę z powrotem do Muscatu, a drugi pozostał w Zanzibarze tworząc własny sułtanat. Jak grzyby po deszczu w tamtym czasie zaczęły powstawać hammamy oraz pałace dla sułtana i jego haremu nie tylko w samej stolicy, ale również poza nią. Niestety z tych budowli niewiele pozostało. Dzisiaj są w kompletnej ruinie i w zasadzie nikt o nie nie dba.

Ruiny pałacu sułtana

Ruiny pałacu sułtana

House of Wonders czyli Dom Cudów

Inaczej, chociaż nie do końca, ma się sprawa pałaców w samym centrum czyli w Stone Town. Najsłynniejszym jest niewątpliwie House of Wonders, czyli Dom Cudów. Piszę nie do końca, ponieważ nawet ta perła Zanzibaru zaczyna się walić i trwa tam wieczny remont. Budynek powstał w 1883 roku, a swoją nazwę uzyskał dlatego, że był pierwszym budynkiem w Afryce Wschodniej, w którym zainstalowano bieżącą wodę, elektryczność, a w 1913 roku nawet windę.

Stone Town Dom Cudów

Stone Town House of Wonders, czyli Dom Cudów

Wyposażenie w środku jest również bardzo bogate. Piękne podłogi i drzwi zdobione wersami koranu. Niestety obiekt jak wspomniałem jest zamknięty dla zwiedzających. Nam nie udało się wejść do środka, chociaż podobno jeżeli spotka się strażnika, to 5$ w tej kwestii potrafi zdziałać cuda. Od 1911 roku w Budynku mieściły się władze brytyjskiego protektoratu.

W Domu Cudów trwa remont

W Domu Cudów trwa remont

Najkrótsza wojna świata

W 1896 roku zmarł kolejny sułtan. Naturalną rzeczą było, że tron obejmie syn zmarłego. Brytyjczycy, którzy mocno umocnili swój protektorat, postanowili narzucić swojego kandydata na urząd sułtana. Naturalny następca zajął Dom Cudów i rozpoczął panowanie. Po dwóch dniach panowania dosłał ultimatum od Brytyjczyków, ma złożyć broń i się poddać do 9 rano. Brytyjczycy podpłynęli pięcioma statkami i stanęli na  redzie naprzeciw Domu Cudów.

Freddie Mercury i Stone Town Zanzibar pałac sułtana

Freddie Mercury i Stone Town Zanzibar pałac sułtana

Sułtan wysłał emisariuszy, ale  o godzinie 9:02 rozpoczął się ostrzał, który trwał 38 minut. W tym czasie sułtan zwiał i zakończyła się wojna Brytyjsko Zanzibarska wpisana do Księgi rekordów Guinnessa jako najkrótsza wojna świata. Wojna się skończyła, ale spalił się harem, zniszczono latarnię morską oraz uszkodzona została wieża nad Domem Cudów. Oczywiście nowym sułtanem został protegowany Brytyjczyków. Dobrze, że tylko tyle podczas ataku zniszczyli, ponieważ jak w latach 50 dwudziestego wieku Brytyjczycy zaangażowali się w konflikt w Omanie, to ich samoloty zrównały z ziemią miasteczko Tanuf.

Obrona wybrzeża

Obrona wybrzeża

Stone Town czyli Kamienne Miasto

To miejsce urodzenia się Freddiego Mercurego. Stone Town powstało wokół fortu. Początkowo była tam wioska rybacka, ale stosunkowo szybko sułtan Omanu zaczął zachęcać kupców z Indii by osiedlali się na Zanzibarze. Swoje domy zaczęli budować kupcy arabscy zajmujący się handlem kością słoniową i niewolnikami. Pod koniec XIX wieku powstało również sporo domów Europejczyków. Praktycznie domy budowano z kamieni wapiennych koralowca, stąd nazwa Stone Town, czyli Kamienne Miasto.

W tle widać ścianę zbudowaną z koralowca

W tle widać ścianę zbudowaną z koralowca

Domów powstało około 1700, niestety ponieważ koralowiec jest materiałem kruchym, ich stan dzisiaj nie prezentuje się najlepiej. Trzeba jednak przyznać, że chodząc po uliczkach Stone Town, wszędzie można zaobserwować gusty  inwestorów. Kupcy z Indii upodobali sobie drzwi nabijane ogromnymi ćwiekami. W Indiach ten typ drzwi zapobiegał atakom słoni. Na Zanzibarze słoni nie ma, ale powstał w ten sposób styl „drzwi zanzibarskich”

Drzwi zanzibarskie

Drzwi zanzibarskie

W którym domu mieszkał Freddie Mercury

Tutaj rodzi się poważny problem, ponieważ w krajach arabskich i na Zanzibarze nie ma adresów. Wiadomo, że rodzice Freddiego kilkakrotnie się przeprowadzali, ale przecież nikt nie zapisywał gdzie mieszka pracownik Brytyjskiego Urzędu Kolonialnego. Dzisiaj przewodnicy pokazują kilka domów, w których mógł mieszkać Freddie, więc można tylko się zastanawiać jak było naprawdę.

Freddie Mercury i Stone Town Zanzibar

Freddie Mercury i Stone Town Zanzibar

W momencie kiedy na Zanzibarze uświadomiono sobie, że na nazwisku wokalisty można zrobić biznes, jeden z hotelarzy ogłosił, że w jego domu urodził się Freddie. Wywiesił piękną tablicę Freddie Mercury House i interes zaczął się kręcić. Obok drzwi są zdjęcia artysty, a wewnątrz można kupić pamiątki. Problem w tym, że Freddie wcale w tym domu się nie urodził, nie wiadomo nawet czy kiedykolwiek tam mieszkał. Przed domem turyści natychmiast zostają oblężeni przez kolejnych lokalnych biznesmenów, próbujących sprzedać wszystko, od papierosów po przyprawy.

Freddie Mercury House

Freddie Mercury House

Właściciel hotelu nie ma umiaru w tworzeniu własnych historyjek. Twierdzi nie tylko, że Freddie w tym domu się urodził, ale również, że w życiu dorosłym do niego kilkakrotnie wracał i mieszkał w jednym z pokoi. Oczywiście można w tym pokoju zamieszkać za drobne 90$ za noc od osoby, co na warunki Zanzibaru tanio nie jest. Czy Freddie odwiedzał Zanzibar w wieku dojrzałym? Jest to raczej mało prawdopodobne ze względu na to, że był biseksualny.

Szkoła koraniczna

Szkoła koraniczna

Religia ma swoje znaczenie

Z całą pewnością odwiedziny wyspy przez Freddiego w życiu dorosłym byłoby dla niego sporym zagrożeniem. Do początków XXI wieku stosunki homoseksualne były na Zanzibarze karane śmiercią. Obecnie złagodzono wymiar kary i można dostać tylko dożywocie. Kobiety pod tym względem są uprzywilejowane, grozi im jedynie pięć lat więzienia. Rodzice Freddiego jak i on sam byli wyznawcami zaratusztrianizmu, więc z dominującymi religiami nie mieli wiele wspólnego. Dzisiaj na Zanzibarze dominującą religią jest islam. Muzułmanie na wyspie to 98% społeczeństwa, ale nigdy w historii Zanzibaru nie było konfliktów religijnych. Prawdą jest, że meczety na wyspie można spotkać wszędzie, ale są one malutkie, nie to co świątynie innych wyznań.

Katedra anglikańska

Katedra anglikańska

Dzieciństwo Freddiego na Zanzibarze

Farrokh mieszkał na Zanzibarze niezbyt długo. Gdy skończy osiem lat rodzice wysłali go do szkoły do Indii. Tam też zaczął używać imienia Freddie. W dzieciństwie z całą pewnością mógł cieszyć się pięknymi plażami Zanzibaru i biegać po uliczkach Stone Town. Z drugiej strony lata beztroskiego dzieciństwa zawsze pozostawiają swój ślad w życiu człowieka.

Freddie Mercury i Stone Town Plaża

Freddie Mercury i Stone Town Plaża

Freddie wrócił na rodzinną wyspę w wieku lat czternastu, czyli w roku 1963. Wtedy jednak zaczął się niespokojny czas na wyspie. W 1964 roku na Zanzibarze wybuchło powstanie. Zaczęła się rzeź Hindusów, Arabów i Europejczyków. Zanzibar zrzucił protektorat brytyjski i odzyskał niepodległość. Wkrótce połączył się z kontynentalną Tanganiką i od pierwszych liter nazw sojuszników powstało nowe państwo Tanzania. Pomimo, że Tanzania jest państwem federacyjnym, Zanzibar cieszy się autonomią z własnym prezydentem i parlamentem.

Freddie Mercury i Stone Town Zanzibar Wielkie drzewo

Freddie Mercury i Stone Town Zanzibar. Wielkie drzewo posadzone w roku 1911

Gdy wybuchła rewolucja, rodzice Freddiego tak jak wielu innych ludzi uciekli z Zanzibaru do Wielkiej Brytanii. Tak się kończą związki wokalisty z wyspą. Prawdopodobnie nigdy nie wrócił na Zanzibar, ale nie przeszkadza to w budowaniu wizerunku wyspy w oparciu o jego sławę. Nie przeszkadzają również nikomu jego skłonności homoseksualne, bo przecież to Freddie, urodzony na Zanzibarze. Dzisiaj w uliczkach Stone Town siadają ludzie, i plotkują o muzyce, polityce i sporcie, ze szczególnym uwzględnieniem piłki nożnej. Kultowym miejscem na ploty jet zaułek Jaws Corner z wielkim muralem rekina z filmu Szczęki.

Jaws Corner

Jaws Corner

Ogrody Forodhani

Wędrówkę po Stone Town w poszukiwaniu śladów Freddiego zaczęliśmy w ogrodach Forodhani, gdzie spotkaliśmy się z przewodnikiem. Ogrody powstały w 1936 roku, więc z całą pewnością biegał po nich mały Ferrokh. Znajdują się nad brzegiem oceanu, rośnie tam wiele drzew, więc jest tam przyjemy cień i chłodek w upalne dni. Ogrody są słynne również z tego, że co wieczór urządzany jest w nich Night Food Market, czyli totalna wyżerka za niewielkie pieniądze. Odwiedziliśmy je po zachodzie słońca po raz kolejny, by to zobaczyć, ale nic nie jedliśmy obawiając się zemsty faraona czy innego sułtana.

Night Food Market

Night Food Market

22 thoughts on “Freddie Mercury i Stone Town Zanzibar

Leave a Reply

%d bloggers like this: